Geçen hafta, değerli dil hocalarımızdan Prof. Dr. Hatice Şahin ile, argo ve küfürden bahsettik. Konu halk diline, halkın beğenisine ve ‘Recep İvedik’ tiplemesine geldi. Recep İvedik dilinin argo değil küfür olduğundan, gişe rekorları kıran bu filme olan ilginin halkın küfüre olan eğilimini yansıttığından üzülerek bahsettik.


ARGO: Belli bir grubun, grubuna özel bir anlaşma aracı oluşturmak için, standart Türkçe’nin söz varlığı içinde var olan bir sözcüğü alıp ona başka bir anlam yüklemesiyle oluşturduğu yapma bir dildir. Argo dilinin özelliği, sadece grup içinde anlaşılır olmasıdır.

* Çok çalışan öğrenciler için kullanılan inek argo bir ifadeyken şimdi deşifre olmuştur.
*Askeriyeyle bir şekilde ilişki içinde bulunmuş olanlar bilir ki ‘Abbas’ , çok döven subay anlamına gelir.

. Başkaları tarafından anlaşılmamak için oluşturulmuş argo ifadeler, deşifre olduğundan argo olmaktan çıkar; yerine yeni bir argo oluşturulur. Bu sebepler argo, sık değişen bir dil yapılanmasına sahiptir.
argo, yapay bir dildir, sık değişir, kaba söz-küfür-hakaret değildir.

Bunun yanında argo deyince ilk akla gelen ‘Külhanbeyi argosu’ külhanbeylerinin kabalığını hatırlattığından zamanla argonun kaba sözle eş değer sayılmış olduğu varsayılmaktadır.

JARGON: Kendi muhitinden uzakta çalışan bir grubun, örneğin bohçacıların, aralarında gizlice anlaşmak için oluşturduğu yapay dildir.

LÜMPEN DİLİ/LÜMPEN EDEBİYATI

Lümpen, Almanca bir sözcüktür.

http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx...me=l%C3%BCmpen
*lümpen
sıfat Almanca lumpen
1 . Sınıfsız.
2 . isim Ayaktakımı:
"Turist Ömer gülmeyi unutmamış, horlandıkça iyimserliği pekişmiş bir kesimin simgesidir, lümpenin çaresizliğidir."- S. İleri.

*Yazım kılavuzu ‘lümpen’ yazınca seviyesiz, sefil alternatiflerini önerir.
*Marx`a göre lümpen, sınıf bilinci olmayan insandır.

Daha pek çok şey söylenebilir ‘lümpen’ üzerine. Bu konu başlığı altında şu kadarını söyleyeceğim:

Lümpen, argo değildir. 

Argo, nesilden nesle geçerken dede ile torun arasında anlaşılan bir yapma dilken lümpen, Türkçe’ye kısa zaman önce Almanca’dan geçmiş bir sözcüktür.
Ölçüsüzce davranan kişilere lümpenaralarında konuştukları yapma dile lümpen dili/edebiyatı denir.
Lümpen grubu, kendini mensup olduğu sınıfın insanlarından üstün göstermeye çalışır. Bunu yaparken itici bir tavır ve tutum sergiler, lümpen edebiyatının mahsulü olan abuk sabuk bir dil konuşur.

Örnek:

"ohaa, harbi lan"
''yardirmak''
"Salağa yatmak’’
Avrupa yakası tiplemeleri de lümpen tipine ve diline iyi bir örnektir.

Oyuncu, Levent Tülek Lümpen Sözlüğü adıyla bir kitap yazmıştır.