Edebî Sanatlar
Lafızla
(sözle) İlgili Söz Sanatı
İade (Geri Çevirme)
İade (Sözcük anlamı) : Geri gönderme, geri çevirme
Bir şiirin her
beytinin son sözcüğünü sonraki beytin ilk sözcüğü olarak kullanma sanatına iade
denir.
Başka bir tanım:
Edebiyat terimi olarak iade nedir?
Bir mısra veya beytin son kelimesiyle bir sonraki mısra ya
da beyti başlatma sanatı. Muallim Naci, iade sanatı ustaca yapılmazsa,
münasebetsiz tekrarların okuyana sıkıntı vereceğini, yani sözün hoşa
gitmeyeceğini söyler. Divan şiirinde fazlaca kullanılmayan bu edebî sanatın en
güzel örneği Fuzulî’nin ... gazelinde görülür.
Kaynak:Prof.Dr.Turan Karataş / Edebiyat Terimleri Sözlüğü
İade Sanatına Örnekler:
Ey güzellik göğünün mâh-ı
münevver kameri
Şâd kıl gönlümü gün gibi tulû et
seherî
Seherî aşk ile
meydâna girip seyr edeyim
Ola ki peyk-i sabâdan ere yârin haberi
Haberi olsa anın
yoluna cân verdiğime
Bana rahm eyleyüben eyleye idi
nazarı
Zâtî
Beyitlerde de görüldüğü gibi ik beytin son kelimesi olan
“seherî” sözcüğü, ikinci beytin ilk sözcüğü olarak kullanılmış; yine ikinci
beytin son sözcüğü olan “haberi” sözcüğü de üçüncü beytin ilk sözcüğü olarak
kullanılmıştır.