Edebî Sanatlar
Anlama
Dayalı Söz Sanatı
Nida (Seslenme)
Nida’nın Sözcük
anlamı : Çağırma, bağırma, seslenme.
Terim olarak Nida
seslenme, hitap etme sanatı. Şiirde belli bir coşku, heyecan, şaşkınlık, acı,
öfke... belirtmek için genellikle "hey, ey, ya..." gibi seslenme
ünlemlerini kullanmak nida sanatıdır. Başka deyişle nida, şiddetli duyguları, heyecanları coşkun bir seslenişle
anlatmadır. Daha çok ay, ey, hay, ah ünlemleriyle yapılır. Şairin çok
duygulanması ve heyecanlanması sonucunu doğuran olayları ve varlıkları gözönüne
getirip “ey, hey” gibi ünlemlerle onlara seslenmesidir.
Ünlem bildiren sözcük
olmadan da nida sanatı yapılabilir.
Başka bir tanım:
Yoğun duygu ve
heyecanların sonucu, türlü ünlemler kullanılarak kişilere ya da kişileştirilen
olaylara, varlıklara, kavramlara seslenmeye “nida” denir.
Nida, kimi zaman,
teşhis, tekrir sanatlarıyla birlikte görülebilir.
“Hitabın amacı terbiye
edici, ikaz edici, nasihat verici, onore edici, destekleyici vb. unsurları
okuyan veya dinleyen üzerinde uyandırmadır.”
Nida Sanatına Örnekler:
“Dur yolcu! Bilmeden gelip
bastığın
Bu toprak, bir devrin battığı
yerdir”
Necmettin Halil Onan
Bu dizede sanatçı “Dur yolcu” sözleri ile insanlara
seslenmekte, onlardan üstünde yaşadıkları topraklara farklı bir gözle bakmasını
istemektedir.
“İnanın bana ey insanlar
Çıkmam bir daha sokaklara”