Edebî Sanatlar
Lafızla
(sözle) İlgili Söz Sanatı
Tarsî’
Tarsi beytin her iki mısraındaki sözcükleri harf sayısı, vezin ve
kafiye bakımından birbirine denk getirme sanatına tarsî denir.
Tarsî Sanatına Örnekler:
Zülfün mu’attar hâlün mu’anber
La’lün mukarrer şehd-i mükerrer
İlk mısradaki “mu’attar” ve “mu’anber” kelimeleri ile
bunların karşılıkları olan alt mısradaki “mukarrer” ve “mükerrer” kelimelerinin
son harfleri ve vezinleri aynı olduğu için beyitte tarsî’ bulunduğunu
söyleyebiliriz.
Her gün hayâl-i çihre-i
dil-berden ağların
Her dün melâl-i turre-i
dil-berden ağların
Bu beyitteki tarsî, yukarıdaki örnektekinden daha
başarılıdır. “Her gün hayal-i çihre . . .” ile “Her dün melâl-i turre . . .”
ibarelerindeki sözcükler arasında hem revî hem de vezin uyumu vardır.
Yûsuf daki hüsn ü cemâl
Ya’kûb’daki hüzn ü melâl
Geh bedr olam gâhî hilâl gökde
mâh-ı tâbân benem
İlk mısradaki “hüsn” ile “hüzn” ve aynı mısradaki “cemâl”
ile “melâl” arasında revî ve vezin uyumu vardır. Buradaki seci karşılıklı
kelimeler arasında olduğu için beyitte tarsî’ vardır.