Edebî Sanatlar
Lafızla
(sözle) İlgili Söz Sanatı
Kalp sözcük anlamı
değiştirme olan kalp sanatının terim anlamı bir sözcükteki harflerin yerlerini
değiştirmek suretiyle yapılan sanattır.
Başka bir tanım:
Kalp, sözle ilgili
sanatlardandır. Arap harflerine göre bir kelimenin harflerinin yerleri
değiştirilerek yapılır. Cinas sanatının bir çeşididir. Cinas-ı kalb, tecnis-i
kalb ve maklûb adlarıyla da bilinir. İkiye ayrılır:
1. Kalb-i kül:
Tersinden okunduğu zaman da anlamlı olan kelime çıkan sanattır. Buna kalb-i
muntazam veya aks-i müfred de denir. Örnek:
Mûr gibi emrine kılmış itâat
halk-ı Rûm
Râm olupdur nitekim Mûsâ'ya ey
şeh şihr-i mâr
Sururî Kadim
Mûr: Karınca, Rûm: Anadolu, Râm: İtaat etme, Mâr: Yılan
anlamına gelir.
2. Kalb-i ba'z:
Bir kelimenin harfleri değiştirilerek kelime yazma sanatıdır. Buna maklûb
muavvec de denir. Örnek:
Tahlîsine yok mu duâcı
Câniler içinde kaldı Nâcî
Muallim Naci
Câni: Katil, Nâci: Şairin adı.