Edebî Sanatlar
Lebdeğmez (Dudak değmez)
Harf
ve Yazıya Bağlı Hünerler
Lebdeğmez veya dudak değmez, Halk edebiyatında, atışmada
icra edilen bir söz sanatıdır.
Halk edebiyatımızda saz şairleri arasındaki atışmalar,
taşlamalar gibi karşılaşmalarda âşıklar söyleyecekleri dörtlüklerde dudak
seslerinden (b, f, m, p, v) harflerini kullanmazlar.
Dudak-değmez saz şairleri arasında karşılaşmalı yapıldığı
gibi verilecek bir ayağa göre tek bir saz şairi de kendi başına “Dudak-değmez
dalında hünerini gösterebilir. Bunun için de iki dudak arasına bir iğne konur.
Yanılma hâlinde iğne dudağa batarak kan çıkmasına yol açacağından, hakemlik
yapanlara karşı bir itiraz söz konusu olmaz.
Lebdeğmez Sanatına Örnekler:
Nice yıldır dil gireli zarına
canan senin
Cana tek can asılıdır darına
canan senin
Âşıkın daldan atarak yardaki
aşnasın sen
Hayalet nice dayanak narına
canan senin
"Çekil izzetle, uzlet
kûşesinde
Aziz ol, derd-i şöhretden cüdâ
ol"
(Ahmed Remzi Akyürek)