Ulama

Edebî Sanatlar 

Lafızla (sözle) İlgili  Söz Sanatı

Ulama

Bir sözcüğün sonunda bulunan ünsüz harfin kendinden sonra gelen ve ünlüyle başlayan sözcüğe, bitişik okunmasına ulama denir. Özellikle aruz ölçüsünde kalıba uydurmak için ulama yapılır ve bu durum bir çeşit sanat sayılır.

Başka bir tanım:

Ünsüzle sonlanan bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir sözcük gelince ünsüzle ünlünün bir hece gibi bağlı okunmasına “ulama” denir.

Ulama bir söyleyiş güzelliği ve akıcılığı yaratır. Bu uygulama yazı diline geçmez.

Ulama aruz ölçüsünde kapalı bir heceyi kısa hece yapmaya yarar.

Bileşik sözcüklerin oluşumunda ulama varsa sözcük hecelerine ayrılırken bu ilke gözetilir.

Arabanın önüne çıkan adam az daha eziliyordu.

Noktalama İşareti varsa ya da ulama yapılınca anlam değişikliği olacaksa, ulama yapılmaz.

İhtiyar, elindeki paketi zor taşıyordu. (Ulama yoktur)

Sözcüğe gelen ek yok. (gelenek) (Ulama var)

Oraya varsak aryayı gösteririm. (Ulama var)

Güzel bir ev satın aldık.

Bu cümlede, ” bir ” sözcüğü ile ” ev ” sözcüğü arasında ulama vardır. Yine ” satın ” ile “aldık ” sözcükleri arasında da ulama vardır.

Portokal, ağaçta yetişen turunçgil meyvelerdendir.

Bu cümlede, ” portokal ” ile ” ağaçta ” sözcükleri arasında ulama yoktur. Çünkü; bu iki sözcük arasında noktalama işaretlerinden olan virgül ( , ) vardır.