Fiil
Fiil veya eylem; varlıkların yaptığı
işi, hareketi, oluşu çeşitli ekler alarak şahıs ve zamana bağlı olarak anlatan
sözcüktür.[1]
Türkçede fiiller; haber ve dilek kip ekleri
ile zaman ve tasarlama anlamı kazanır; şahıs
ekleri ile işin veya oluşun kim tarafından gerçekleştirildiğini
belirtir.
- Dün arabamı yıka-dı-m. (fiil + haber
kip eki + şahıs eki)
- Yarınki maça mutlaka gel-meli-sin. (
fiil + dilek kip eki + şahıs eki)
Fiiller; iş, durum ve oluş fiilleri olmak üzere üç gruba
ayrılır:[2]
- yürümek, düşünmek, yazmak (iş fiili)
- büyümek, eskimek (oluş fiili)
- uyumak, durmak (durum fiili)
Fiil ve yüklem
Zaman zaman fiil (eylem) ve yüklem kavramları
birbirine karıştırılır. Fiil bir sözcük türü iken[3] yüklem cümlenin öğelerinden biridir. Yüklem öznenin
yaptığı işi veya oluşu belirtir. Yüklemlerde fiil bulunma zorunluluğu yoktur.[4] İsim
cümlelerinde yüklemler isim
soylu olabilir:
- Hava çok soğuk. (isim
soylu yüklem)
- Hava birden soğudu. (fiil soylu yüklem)