Edebî Sanatlar
Anlama
Dayalı Söz Sanatı
Hüsn-i ta'lil (Güzel
Neden Bulma)
Hüsn-i ta'lil, nedeni bilinen bir olay, olgu ya da durumun
gerçek nedenini bir yana bırakıp; onu hoşa gidecek hayalî bir nedenle açıklama
ve anlamlandırma sanatıdır. Her olayı
veya olguyu güzel bir sebebe bağlama sanatıdır.
Hüsn-i talilde gösterilen neden gerçek olmamalı, fakat güzel
olmalıdır. Gösterilen neden gerçek olursa hüsn-i ta’lil yapılmış olmaz. Şair,
dış dünyaya duygularının penceresinden bakar ve bu sanata başvurur, böylece
şiirini, değişik bir hayal dünyası ile zenginleştirir.
Hüsn-i Ta’lil Sanatına Örnekler:
“Gülleri kırmızı olduğu için seviyorum.” dediğimizde hüsn-i
talil yapmış olmayız. Ancak “Güller, yüzünün
renginden utandığı için kızardı.” dediğimizde hüsn-i ta’lil yapmış
oluruz. Çünkü güllerin kırmızı olmasını biz farklı bir nedene bağlamış olduk:
Yüzünün renginden utandığı için güller kızardı.
“Saksıda ruhumun bütün yası var
Derdimle soluyor açılan gonca”