25 Eylül 2020 Cuma

Metafor

Türk Dil Kurumu “metafor” sözcüğünün kökenini Fransızca “métaphore” sözcüğüne dayandırmış ve kavram karşılığı olarak “mecaz” kelimesini vermiştir.

Mecaz sözcüğünü ise “Bir kelimeyi veya kavramı kabul edilenin dışında başka anlamlara gelecek biçimde kullanma, metafor; Bir ilgi veya benzetme sonucu gerçek anlamından başka anlamda kullanılan söz” şeklinde tanımlamıştır.

Tanıma bakıldığında metafor sözcüğünün bir durum, olgu ya da nesnenin benzetme yoluyla başka bir şeye benzetilmesi olduğu görülebilir.

Metafor, tanımlanmış bir benzetimdir (Quale, 2002).

Metafor, zihin ve anlayışımızı şekillendirir ve dünya algımızı değiştirebilir (Lakoff ve Johnson, 1980; Richardson ve Matlock, 2007). Lakoff ve Johnson (1980),

Metafor kavramını, insanların dünyayı ve kendilerini algıları ve her gün deneyim edilen yerleri ve birbirleriyle nasıl ilişkili olduklarını belirleyen bir kavram yapılanması olarak tanımlarlar.

Metafor, herhangi bir şeyin başka bir açıdan anlayış ve yaşayış çeşidini içerir. Hughes, (2003-2004)

Metaforun, sadece şair ya da yazarların kullandıkları bir araç değil, günlük konuşmalar ve iletişim süreçlerinde herkes tarafından kullanılan bir araçtır. Ancak metafor sadece iletişim aracı olarak değil bizim tarafımızdan oluşturulan anlamlar olarak düşünülmelidir.

Metafor, anlamı iletmek için bir ihtiyacın sonucu değildir. Biz anlam oluşturmayız ve sonra seçilen anlamı iletmek için uygun metaforu seçeriz.

Metafor ve anlam aynı anda ortaya çıkar. Metafor bilginin sonuçları anlamından çok devam eden süreç ve algı olarak anlamlandırılmalıdır (Campbell, 2006).

Metafor, iki farklı kavram arasında bir karşılaştırma yapmaktır. Bu kavramlardan biri diğer kavramın açıklanmasında anlaşılabilir.

Metaforda bütün dünya bir sahne, bütün insanlar da sadece birer oyuncudur (Ellis ve Barkhuizen, 2009; Shakespeare, 2007).

Metafor herhangi yeni bir şeyi, göstermek veya kanıtlamak değildir; yapabildiğimiz ya da deneyim edebildiğimiz şeylerde yeni bir ışık yakalayabilmektir.

Öğretim için bir metafor kullanmak, öğretim yapmanın bir yolu değil, öğretim hakkında konuşmanın tercih edilen yoludur. Bu yüzden metafor, gizli, özet, roman veya büyük oranda teorik şeylerin anlaşılması ve ortaya çıkarılmak istenmesi durumunda kullanılır (Yob, 2003).

Metaforlar basit bir benzetme ögesi olarak düşünülmemelidir. İnsanlar biliş açısından incelenmiş ve metaforun bu anlamda merkezi bir rolü olduğu ortaya çıkarılmıştır (Lakoff ve Johnson, 2005).

Okulu bir fabrika gibi, öğretim programını ise bir öğretim aracı olarak görmek, sadece gözlem yapmak değildir. Metafor bir ikna unsurudur ve metaforun gücünün farkında olmayan biri kolaylıkla kurbanı olabilir (Kliebard, 1982).

Metaforun iki türlü avantajı vardır:

1. Anahtar kavramların öğrencilerin farkındalıklarını artırması,

2.Öğretmene öğrencilerin deneyim ve gelişimlerini profesyonelce yansıtma imkânı sağlar (Cortazzi ve Jin, 1999).

Tazegül Demir Atalay, Şule Fırat Durdukoca; Öğretmen Adaylarının Değerlere İlişkin Metaforları

Ana Dili Eğitimi Dergisi Journal of Mother Tongue Education Sonbahar, Cilt: 6 Sayı:4 / 2018 Spring, Volume: 6 Issue: 4

http://www.dergipark.org.tr/tr/download/issue-file/14814

Mecaz Hakkında Ayrıntılı Bilgi İçin Bkz.

https://gencalinnotlari.blogspot.com/2015/07/mecaz-mursel.html