not defteri: Güzel Yazı Yazmanın Sırrı

9 Ekim 2022 Pazar

Güzel Yazı Yazmanın Sırrı

https://www.yatirimkredi.com/mantiksal-safsata-nedir-safsata-turleri.html

Fidan boylu, eli ayağı düzgün; başından topuklarına kadar inen örgülü kumral saçları olan elâ gözlü nazlı dilber gibi bir yazı yazabilmemiz için her şeyden önce safsata yapmayı öğrenmemiz gerektiğini öğrenmiş bulunuyoruz.

Çok duydum, inanıyorum ki herkes de duymuştur: Her şey zıddıyla kaim, her şey zıddıyla bilinir. Bu yargının yazılar için de geçerli olabileceğini hiç düşünmemiştim. Hâlâ da düşünemiyorum...

Google Okyanusuna girerseniz bu konuda öyle bir şaşıracaksınız ki...

Ben kendime şaşıyorum. Demek ki; “Her Şey Zıddıyla Kaimdir” Necip Fazıl, Çile ve zıtlar dünyasına öylesine bakmışım. Öyle ya doğru dürüst bakmış olsam unutmazdım. Şaşırmazdım da... Okyanusa ayaklarımı sokuverdim:

“ ... zıtlık; doğruya kavuşmanın en güzel yanı. Zıtlık, mananın lezzetine varmanın en hoş tarafı. Zıtlık, varlıkta olmanın fıtri gayesi. Zıtlık, her akıl sahibinin varacağı yolun anahtarı.” (Kaynak: Her şey zıddıyla bilinir - Emine Alkış) Ben de senelerce Alkış gibi düşünmüştüm, Mevlana’dan örnekler vermiştim. Ama o başka, bu başka diyordum. Konumuz ne ahlaktır, ne de şu, ne de bu. Biz güzel yazmadan söz ediyoruz.

Tevekelli Goethe, son günlerinde “Okumayı hâlâ öğrenemedim.” dememiştir. Ben de alçak gönüllülük sanıyordum. Ne zamanki 80. yaşıma merdiven dayadım ben de okuma ve de yazmayı öğrenemediğimi anlıyorum.

Ben bir zamanlar söz sanatlarını, artı Kur’an-ı Kerimdeki icazları öğrendim; ama kullanmadım; daha doğrusu kullanamadım. Daha da doğrusu kullanmak istemedim. Şimdi ise bunları istesem de kullanamam; çünkü unutuverdim. Hatta yemeklerde, değil bütün baharatları tuz bile kullanmıyorum. Biliyorsunuz ki tuz şişirir adamı. Ya o baharatlar? Anlayacağınız tatsız tuzsuz yazıyorum işte...

Tuzsuz da yenmiyor doğrusu. Yayınladıklarımın raflarda kalmasını normal buluyorum. Bir ara düşündüm, rafların hafiflemesi, rafta kalanların da tozdan kurtulması için ne yapmalıyım?

Aslında okuyucunun ciğerinden girip beyninden çıkmasını öğrendim gibi bir şey. Yukarıdaki satırları hatırlayın; Alkış ne yazmıştı? “Zıtlık, her akıl sahibinin varacağı yolun anahtarı.” Evet, artık “Anahtarı bendedur, anahtarı bendedur.”

Bu söz Temel fıkrasını çağrıştırır. Okumayın; çünkü bu fıkra sizi başka yere götürür. Onun için fıkrayı bulmak için harcayacağınız zamanı sizler için özel olarak ve özenle hazırladığım safsata linklerinden / köprülerinden geçerek harcayın.

Bakınız; “Al eline kalemi yaz aklına geleni.” derler ya, işte ben de öyle yaptım. Rahmetli Cemil Meriç böylesine yazılardan hiç hazzetmezdi. Bu bir tarafa böylelerini yazıdan saymazmış. Eee, bunu bildiğim halde?

Anlayan anlamıştır; sözde safsata yapmaya çalışıyorum. Ama bir türlü beceremiyorum. Bu yazıya saçma sapan diyebilirsiniz; zırvalamak da diyebilirsiniz; ama safsata diyemezsiniz. Safsata öyle bir ilimdir ki bunu ancak siyasetçiler öğrenebilir. Yemin etmek âdetim değildir. İnanmayan hazırladığım köprülerden / linklerden geçsin.

Köprüden geçti gelin Köprüden geçti gelin Saç bağın düştü gelin, di loy loy Haldan bilmez, di loy loy Söz anlamaz, ne fayda

Zaten, safsatayı anlayamadığımız için bu hallere düşmüş bulunuyoruz.

Onun için bu andan tezi yok etkili ve verimli ve de biraz da güzel yazabilmek için safsata yapmayı öğrenelim; ama yapmayalım. Bizim şeylerden farkımız olsun. Şeyli meyli yazıyorum. Kusura bakmayın; korkak oldum da. Niyazi olmak istemiyorum. Malum ağalar işlerine gelmeyenleri istemez. Ben ağa sen ağa bu ineği kim sağa...

Sabahattin Gencal,

Çekmeköy-İstanbul, 10. 10. 2022

SAFSATA KILAVUZU

SAFSATA

Aristo’ya göre tartışma sırasında genellikle sofistler beş ayrı taktik uygular.

1. Öncelikle eş anlamlı kelimeler ya da yabancı menşeli kelimeler kullanmak suretiyle karşılarındakini şaşırtırlar.

2. Karşıdakinin bu şaşkınlığından yararlanarak onun ileri sürdüğü tezin yanlış veya yalan olduğunu söylerler.

3. Demagoji yaparak karşıdakinin kesin hiçbir şey bilmediğini ve anlayışının kıt olduğunu ileri sürerler.

4. Tartışırken muhatabı dil ve gramer hatası yapmaya zorlarlar.

5. Bütün bunlardan sonra karşılarında bulunan kişi bir bunak gibi aynı şeyleri tekrarlar ve saçmalamaya başlar. Sofistler bu taktiklerle bir gerçeğin ortaya çıkması değil sonuçta kendilerinin üstün gelmesi yönündeki amaçlarını gerçekleştirmeye çalışırlar.

https://islamansiklopedisi.org.tr/safsata

Mantık Safsataları

İnanca Başvurma Safsatası Formülü:
1. İnsanların çoğu X’in doğru olduğuna inanıyor.
2. O halde X doğrudur.

“Demek beni sevmiyorsun ben senin nefretini kazanacak ne yaptım?”

“Ya bana karşı ol ya da yanımda ol”

“Ya ülkeni sev ya da terk et!”

https://www.youtube.com/watch?v=6YDzwTxCDVA&ab_channel=DahiFilozof

https://www.dahifilozof.com/mantik-safsatalari-mantik-hatalari-ad-hominem/

https://www.yatirimkredi.com/mantiksal-safsata-nedir-safsata-turleri.html

***

Serbest Safsata Türleri (Alev Alatlı)

Tanım: Bütün için doğru olan bir ifadenin bütünün her parçası veya bazı parçaları için de geçerli olacağını varsaymaktan oluşan hata.

“Hamsiyi en iyi Karadenizliler bilir, aşçı Karadenizli değilse, o balık lokantasında hamsi yemeyeceksin.”

http://safsatakilavuzu.com/

http://safsatakilavuzu.com/safsata%20ve%20turleri.htm

http://safsatakilavuzu.com/safsata%20turleri%20ve%20guncel%20ornekler-1.htm

http://safsatakilavuzu.com/safsata%20turleri%20ve%20guncel%20ornekler-2.htm

http://safsatakilavuzu.com/safsata%20turleri%20ve%20guncel%20ornekler-3.htm

http://safsatakilavuzu.com/alternatif.htm

Şimdi Safsata Kılavuzu'na gelelim. Nereden çıktı bu fikir?

AA: "Siyaset Meydanı"nı ya da benzer bir programı seyrettikten, basında bir haber okuduktan ya da politikacıların, örneğin nükleer santral, enflasyon konularındaki konuşmalarını dinledikten sonra insanın içinde kalan duygu. Argümanların sonuçsuz, soruların cevapsız, hükümlerin havada kaldığı duygusunu tanırsınız. "Vardığın sonuca değil, sonuca varış şekline karşıyım" alışık olduğumuz bir murakabe mekanizması değil. Akıl yürütmenin kuralları olduğunu, bunun matematik kurallarına benzediğini göstermek istedik.

MSK: Bu, "yanlış akıl yürütme" üzerine bir araştırma kitabı. Çıkış noktası, iletişimimizi sekteye uğratan mantık hatalarını sergilemek suretiyle sağlıklı iletişime katkıda bulunmak. Safsata, yani fallacy batıda akıl yürütme hataları olarak mantığın içinde incelenen bir konu. Biz bunu iletişimden doğan sorunları çözmek için kullandık.

Alev Alatlı, Safsata Kılavuzu (Laf Ola Beri Gele)

http://arsiv.sabah.com.tr/2001/02/11/z11.html

https://www.muharrembalci.com/kitaplika/114.pdf

Ankara Üniversitesi Açık Ders Notları

https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/64164/mod_resource/content/0/Konu%2011%20-%20%C4%B0nformel%20Safsatalar%20%281%29.pdf

TEVFIK UYAR, aklın kırk haramisi SAFSATALAR

MANTIK AZABI

Zor zamanlardan geçiyoruz. Tıpkı her sabah aynaya baktığımızda derinleşen çizgilerimizi fark edemediğimiz gibi, memleketin gidişatını da her günü bir öncekiyle karşılaştırarak tahlil etmek kolay olmuyor. Gündemi takip ederken, haber okurken, internette gezinirken çoğu zaman içimizde tarifi zor bir duygu oluşuyor. Sosyal medyayla birlikte hemen herkesin birer bireysel yayıncıya dönüşmesi bu duyguyu daha da şiddetlendiriyor. En azından benim için...

https://static.destekdukkan.com/files/urun_urunler/file/b5/safsatalar.pdf

Mantık Hataları Bilişsel Önyargılar Ve Safsatalar

O'Briain'in şu sözünü ele alalım:

İnsanlar sürekli 'Bilim her şeyi bilmiyor!' deyip duruyor. E herhalde bilim her şeyi bilmediğini biliyor. Eğer her şeyi bilseydi, artık dururdu. Ama bilimin her şeyi bilmiyor oluşu, aradaki bilinmeyen boşlukları size en çekici gelen peri masalıyla, kafanıza göre doldurabileceğiniz anlamına gelmiyor.

Burada komedyen O'Briain, elbette bilim ile din düşünceler arasındaki çekişmeye gönderme yapıyor. Ancak belki bilerek, belki de bilmeyerek, bilimin kalbindeki çok temel bir ilkeye değinmiş oluyor: parsimoni (basitlik/yalınlık) ilkesine.

https://evrimagaci.org/yazi-dizisi/mantik-hatalari-bilissel-onyargilar-ve-safsatalar-23

Safsata - Vikipedi

Ø Onun önerisini kabul edemeyiz, çünkü o karşı partiden.

Ø Hasan ünlü bir avukat olmuş, öyle mi? Ayol, o iki lâfı bir araya getiremezdi.

Ø Efendi kılıklı adam hırsız olamaz.

Ø Ahmet tuttuğunu koparır, dernek başkanı olmak onun hakkı.

Ø Her aklı başında insan, Türkiye’deki gelir dağılımında büyük bir adaletsizlik olduğunu kabul eder.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Safsata

Yalansavar – Safsatalar

A kişisi (otorite) gerçekten konu hakkında otorite olmadığında:

Okuyucu: Yalansavar yazarlarından Bahadır, beynimizin %10’nu değil tamamını kullandığımızı söylediğine göre beynimizin hepsini kullanıyoruz.

https://yalansavar.org/2012/07/09/bir-bilen-safsatasi/