Çerkez Tamer'i Bir de Fotoğraflarda Görün...

 

Çerkez Tamer- Sabahattin Gencal
Samandıra'dan Akyazı'ya...
15. 06. 2017
**

“Bir insanı tanımak istiyorsan onunla yola çık”

(Çin Atasözü)

Tamer Bey’le, Samandıra’dan Akyazı’ya yaptığımız bir yolculuk sırasında birbirimizi ilk kez gördük, ilk kez konuştuk ve birbirimizi tanıdık. Kendisini iyi bir insan, vefalı bir dost ve çalışkan biri olarak tanıdım.

45 yıldır ailesiyle birlikte Hollanda’nın Rotterdam kentinde ikamet eden Tamer Esen Bey’le ilgili bir blog yayınladım: “Çerkez Tamer’den Alacağımız DerslerVardır.” Başlıklı yazımızdan birçok ders çıkartılabilir.

Yine bu Akyazılı arkadaşımızla ilgili olarak bir blog daha yayınladım: “OkumayıBilirsen Her İnsanın Bir Kitap Olduğunu Göreceksin” başlıklı bu blog da öğreticidir. Bu blogta belirtildiği gibi, Tamer Bey, Ramazan Bayramı tatilinde yaptığı gezilerle ilgili fotoğraflar ve videolar gönderdi. Önceki fotoğrafların ve videoların birkaçını da ekleyerek gönderdiklerini sıraya koymaksızın ve yazısız olarak yayınlıyorum.

Umarım ki Tamer Bey gezilerini konu edinen bir gezi yazıları eseri çıkarır. “Dünya bizimdir.” diyen ve birçok ülkeyi gezen; daha önemlisi de gezmediği yerleri de gezme niyetinde olan bu arkadaşımız gibi gezgin az bulunur.

Aşağıdaki fotoğrafların her biri, fotoğraf okumasını bilenler için bir gezi yazısı değerinde olabilir.

Sabahattin Gencal, Çekmeköy-İstanbul,  02. 05. 2023

 

Sicilië  sicilya adası 2019

Madrid spain- 5 Eylül 2018

Sicilië  sicilya adası 2019

Madrid spain- 5 Eylül 2018

Madrid spain- 5 Eylül 2018

Sicilië  sicilya adası 2019

Sicilië  sicilya adası 2019

İsveç'te dağ evleri

Sevdim Madrid Gecelerini. 

Flamenco (6 Eylül 2018)

(Tıklayınız)

https://www.facebook.com/100005905533433/videos/844365159103661/

https://www.facebook.com/100005905533433/videos/778927585647419/

Hayvanlarla kurduğumuz ilişki, insanlarla kurduğumuz ilişkiye hem benziyor hem de benzemiyor. Evet, onlarla kendi dilimizi konuşmasak da aynı dili konuştuğumuz çok an oluyor. Patilerinin dokunuşuyla, cıvıldamaları, havlamaları ve miyavlamalarıyla bize birçok şey anlatırken bizim nasıl hissettiğimizi de anlayabiliyorlar. Onlarla kurduğumuz ilişkilerde aslında birkaç kelimelik komutlar dışında hiçbir şeyi sözlerle ifade etmiyoruz. Sözsüz ama birçok duygu taşıyan bir iletişim geliştiriyoruz aramızda. (Devamı için tıkla)

• Asıl zenginlik, bu ölümlü dünyada ölümsüz sevgiye sahip bir aileye sahip olmaktır. Asıl şans, seni çok seven ve sayan bir aileye sahip olmaktır… (Diğer sözler için tıklayınız.)

    

https://www.facebook.com/100005905533433/videos/563730602294638/

https://www.facebook.com/100005905533433/videos/781203000001416/

https://www.facebook.com/100005905533433/videos/676835777535814/

https://www.facebook.com/100005905533433/videos/770484251396778/

Lütfen, dilimizi temizleyelim

 

Nasıl ki içme suyu içilebilir olmalı; dil de dinlenebilir olmalıdır. Dinlenebilir olmayan sözlere kulaklarımızı kapatalım kapatmasına; ama dilleri bozuk olanları, dilleriyle virüs saçanları nazikçe uyarmaktan da geri kalmamalı. Hele de öğretmenseniz...

Biliyoruz ki insanları diğer canlılardan ayıran özelliklerden biri de dildir.

Yine biliyoruz ki dilin önemi temel kaynaklarımız olan Kur’an-ı Kerim’de, hadis-i şeriflerde, düşünür ve yazarların vb. eserlerinde belirtilmiştir. Bu kaynaklarda, konunun iyi anlaşılması için bazen benzetmelere başvurulmuştur. Biz de Facebook’ta gördüğüm bir fotoğraf ve fotoğrafın üstündeki yazıdan hareketle dilin önemini hatırlatmak isteriz:

Fotoğrafta ormana girmekte olan bir genç görülüyor. Fotoğrafın üstündeki yazıyı okuyoruz:

“Eğer Japonya’da dağları ziyaret edecekseniz; dağa girmeden önce ayakkabılarınızı mat üzerinde iyice silmeniz gerekiyor. Çünkü ayakkabınızla birlikte getirdiğiniz kirlilik dağların eko sistemine zarar verebilir.” Bu alıntının ne derecede doğru olduğunu bilmiyorsak da dil için söyleyeceklerimizin doğruluğundan emin olabilirsiniz.

Bir kişi diğer bir kişinin veya grubun, kalabalığın, toplumun karşısında konuşacaksa her şeyden önce dilini temizlemelidir. Aksi takdirde o dilden dökülecek kelimeler bir virüs gibi insanları olumsuz olarak etkiler. Pandemi dönemlerinde virüslerin birçok ölümlere ve kalıcı rahatsızlıklara neden olduğu görülmüştür.

Her zaman özellikle bu seçim arifesinde, çok az da olsa bazı hatiplerin dillerini temizlemedikleri maalesef müşahede edilmiştir. Bu durum çokları tarafından kınanmasına rağmen yine de bazı kişiler dillerini temizlemiyorlar. Onlara yeniden hatırlatıyoruz. Tabii, herkese de... Bir söz vardır, bilirsiniz: “Kızım sana söylüyorum, gelinim sen anla.”

Bak kardeşim, dilin ile yaydığın virüs bütün toplumun bilinçaltına öyle bir işler ki bu kırk senede temizlenemez. Bildiğin gibi çoğu kere bilinçaltı ile hareket ederiz. Bu nedenle de çağdaş uygarlığın gerilerine düşeriz. Zaten her konuda geriledik. Bu yetmezmiş gibi bizi tabana mı indireceksiniz? Böyle bir niyetinin olmadığını sanıyorum.

Bak kardeşim, hangi saiklerle kullandığınızı az çok anladığımız bu alışkanlıklarınızla dilin düzelmesi için yıllarca emek veren öğretmenlerimizin, imam hatiplerimizin, öğretim üyelerimizin, düşünür ve yazarlarımızın kısaca tüm aydınlarımızın emeklerini bir anda zayi ediyorsunuz. Bir de benzetmelerle, anlayabileceğiniz biçimde yazalım: Süt dolu bakracı devirme, ya da şöyle diyelim; o dilinle bakraç dolusu sütü murdar etme...

“Dil temizliği en az diş temizliği kadar önemli bir olaydır. Bu nedenle dil bakımını yapmalısınız.”

Sabahattin Gencal,

Çekmeköy-İstanbul, 02. 05. 2023

 

"Bütün Yollar Ahlak'a Çıkar"

 

Sabahattin Gencal- Erdoğan Teke-
Hüseyin Yıldız- Ahmet Meral
Çekmeköy- İstanbul
26. 04. 2023
****

“Fikir Masası” sohbetimize, moderatörümüz Hüseyin Yıldız Bey’in ev sahipliğinde 26. 04. 2023 Çarşamba günü saat 1400’te başladık.

Hal hatır sorma faslından sonra, pastanenin yakınından gürültü ve patırtılarla geçen seçim otolarına takıldık ister istemez.

Ahmet Meral Bey’in gözlemi doğrusu yazmaya değer bir gözlem. Pastanede otururken camekândan dışarıda kalabalık arasındaki bir çocuğun ayakla, seçim otobüsünden gelen bir şarkıya ritim tuttuğunu görebilmek büyük bir yetenek doğrusu. Psikoloji dersinden hatırlayacağız insan ilgilendiği konuları diğerlerinden daha çok görür, daha çok duyabilir. Bebeğin ağlamasını hiç duymayan bir baba çatıya düşen yağmur damlasının sesini duyarmış.

Erdoğan Bey, Ahmet Bey’e Fenerbahçe’nin şampiyonluk şansını ve Cumhurbaşkanı adaylarının kazanma şansını sordu Ahmet Bey’e. Ahmet Beyle görüş alışverişinde bulundular bir müddet. Bu görüş alışverişleri sırasında kendimizi Doğu Anadolu’da bulduk. Ahmet Bey Cumhuriyet Tarihinden sayfalar çevirirken Sabahattin Gencal Doğu Anadolu’da öğretmen olarak bulunduğu yıllarla ilgili, yani yarım asır önceki anılarını anlattı.

Anılar bitmez, hele anlatan bir yaşlı olunca. Moderatörümüz defterini kapattı ve bir poşetin içine koydu. Poşet deyince aklıma geldi. Arkadaşımız her birimize kitap hediye etti. Masaya oturur oturmaz çok güzel bir ambalaj içinde bizlere takdim etti hediyeleri. Aslında yazıya bu güzel ve anlamlı hareketten başlamam gerekti. Ama eminim ki Hüseyin Bey kusuruma bakmayacaktır. Çünkü unutkan olduğumu biliyor. Kendisine açıkça teşekkür ediyoruz.

Poşetin içine giren defteri nasıl çıkartabilir de konuyu asıl yatağına çevirebilirim diye düşündüm.

Hüseyin Bey’e toplantıya gelmeden önce Whatsapp’tan bir yazı atmıştım. Hüseyin Bey’den bu yazımızı okumasını rica ettim. Diğer arkadaşlara da kelime bile kaçırmadan dinlemelerini söyledim. Bu arada şaşırmamaları için ekledim: Bu yazıyı blogta yayınlayacağım; ama korkuyorum. Onun için sakınca olup olmadığını öğrenmek isterim. Öyle ya işi sağlama bağlayalım. Ne olur ne olmaz. “Türkiye’de kaç gazeteci içeride, kaç yazar tehdit edildi?” soruları sorulur; ama kaç yazar kendine sansür uyguluyor diye sorulmuyor.

Uzatmayalım “Her Şeyin Temeli Ahlak” başlıklı yazımda bir sakınca olmadığı oybirliği ile kabul edildi.

Ahmet Bey de, cebinden bir yazı çıkardı. “İyi ve Kötünün Hikâyesi ve Bizim Seçimlerimiz” başlıklı bu yazıyı okudu demeyeyim, bir konferans verir gibi sundu.

Hüseyin Bey, kardeşimiz de poşeti açtı. Defteri çıkardı ve “İşte Hal-i Pür Melâlimiz” başlıklı yazısını okudu.

Bütün yazılarımız ya eski günlerde yazılmış ya da eski günleri anmayla ilgili. Niçin acaba?

Sabahattin Gencal, Erdoğan Teke Bey’e, “Bu yazılanları yorumlar mısınız?” diye sordu.

Erdoğan Bey, yazıların hepsi de günümüzü anlatıyor sanki, dedi ve yazıların içeriklerine ayrı ayrı dokundu.

Bak yine unuttum. Erdoğan Bey sohbetimizin başında anlattığını yine sona bıraktım. Bu arada “Ayaklar baş, başlar ayak oldu.” söylemini hatırlatır değilim. Bunu bilin ve Erdoğan Bey’in yaşadığı konuya dikkat kesilin. Konuyu Facebook hesabından da paylaştı. Oradan alıyorum:

“İsviçre’deki bir arkadaşıma mektup yazmam gerekiyordu. Kırtasiyeden bir küçük beyaz zarf bir de A 4 beyaz kâğıt aldım. PTT acentesine gittim. Memur bazı notlar aldı, telefon numaramı istedi ve ücret 108,18 TL. dedi. İyi duymadım biraz daha yanaşıp sordum “Ne kadar?” 108,18 TL. dedi. Yüz sekiz mi, dedim. Memur “Efendim uçakla gidiyor?”, Ha öyle mi? Bari cam kenarı olsun, dedim. Gülüştük. Bir defa daha inandım paramızın pul olduğuna...

O öyle yaptı, şu şöyle dedi, bu da böyle... faslı çok uzun sürdü. Hep böyle oluyor zaten güzel fikirleri, kulağa küpe yapılacak fikirleri arada kaynatıyoruz. Takdir edersiniz ki bu da hiç iyi olmuyor; onun için sözü edilen yazıları ayrı ayrı yayınladık.

Şimdi ne yapalım? İsterseniz her yazıdan birkaç söz yazalım ve size link verelim:

“Kant’a göre devlet ayrıca ahlak sahibi bir şahıstır da. Ahlakı varsa mutlaka ruhu da olmalı. Bu durumda şekli tamamlanan goleme/cumhuriyete ruh üflemek gerek...”

“Yasaları idare eden yasalar da vardır. Bu da insan hakları ve ahlâk kurallarıdır”  “Hukukun bütün tarifleri eksiktir. Doğrusu şudur: Hukuk, insanlıktır.” (F. Erem)

Yazıyı okumak için lütfen tıklayınız: Her Şeyin Temeli Ahlak

Milletçe medeniyetimizin pak referanslarına yakışmayan sıkıntılı bir dönemden geçiyoruz. Müslüman kimliğini hak etmediği tüm yapay görüntülerden uzaklaştıracak güzel hasletlerimizi teoriden pratiğe geçirmek zorundayız. Ailede, toplumda, devlette kısacası egemenlikle sınandığımız her noktada güveni, kardeşliği, dostluğu, birlik beraberliği ve her şeyden önemlisi adaleti öne çıkarmalıyız. Siyasette karşıtlıkları ve düşmanlıkları azık yapma illetinden süratle uzaklaşmalıyız.

Yazıyı okumak için lütfen tıklayınız:  İyi ve Kötünün Hikâyesi Ve Bizim Seçimlerimiz

 

Kimi kesimler ne yazık ve hazindir ki dinimizi alet edip, kullanarak, kimi kesimlerde Atatürkçülük adına aynı haksızlıkları, yolsuzlukları, adaletsizlik ve hukuksuzlukları yaparak maalesef suistimal edebiliyor. Merhum sosyoloğumuz Cemil Meriç in belirttiği gibi "Ortada bir pasta var (TÜRKİYE) sağdan yiyene sağcı, soldan yiyene solcu diyorlar.

Yazıyıokumak için lütfen tıklayınız: İşte Hali Pür Melalimiz

 

Kaldığımız yerden yani demokrasi konusundan devam etmek üzere vedalaştık. Allah (cc) izin ederse 15 gün sonra görüşmek üzere hoşça kalın.

Sabahattin Gencal,

Çekmeköy-İstanbul, 27. 04. 2023

Her Şeyin Temeli Ahlak

 

Sabahattin Gencal
Çekmeköy-İstanbul
26. 04. 2023

Günümüzde demokrasiden, dünyada ve özellikle Türkiye’de yakınan yakınana. Biz yakınmak durumunda değiliz. Elimizden geldiğince yakınmaları gidermek, en azından azaltmak durumundayız. Onun için bir çalışma yapalım dedim.

Bilindiği üzere, bir çalışma yaparken çalışılan konu hakkında yapılan bütün çalışmaları taramak gerekir. Bunun için internetten konuyla ilgili birçok kitap, doktora ve yüksek lisans tezleri ayrıca makaleler indirdim. Tabii bunlar yetersiz olduğu için çalışmamız bilimsel olamaz. Ancak, hiç olmazsa bir deneme olabilir düşüncesiyle okumaya devam ettim.

Gördüm ki bütün yazılar çok güzel. Özellikle bir partinin Siyaset Akademisi’nde verilen derslerden alınan ders notları çok güzel. Aynı partinin yaptığı düzenlemeler de hakeza. Bir başka parti liderinin 2000 yılı öncesi demokrasiyle ilgili olarak yaptığı konuşmalar da kusursuz. Öte yandan Milli Eğitim Bakanlığı’nın okul kitabı olarak hazırladığı ders kitabı, yine sosyal bilgiler dersinde ilkokul 4. Sınıflar için yapılan araştırması da fevkalade. Öte yandan Polis Teşkilatının hukuk kurallarına uymasıyla ilgili kitapçık da...

Ayrı ayrı saymama gerek yok. Okuduğum çalışmaları düzeltmek şöyle dursun, bu düzeyde yazmama imkân yok. Böyle olunca tabii olarak sevinmek gerekirken ben üzüldüm; hem de çok üzüldüm. Düşündüm kendi kendime, demek ki bunlar demokrasinin iciğini ciciğini çıkarmışlar; mevzuat nasıl dolanılır dahil bilmedik bir şey yok. Demek ki bunlar bile bile bu topluma çile çektirmişler, çile çektirmeye devam etmişler, daha kötüsü devam ettirmek istiyorlar. Bu duruma üzülmez mi insan?

Çalışmayı bıraktım. Zaten başlamamam gerekirdi. Çünkü “Fikir Masası” arkadaşlarımızdan sayın Ahmet Meral Bey, daha ilk oturumda, mealen şöyle söylemişti: “Ahlak olmadıktan sonra...”

Meral Bey gibi düşünenler çok. İşte bir alıntı:

“Kant’a göre devlet ayrıca ahlak sahibi bir şahıstır da. Ahlakı varsa mutlaka ruhu da olmalı. Bu durumda şekli tamamlanan goleme/cumhuriyete ruh üflemek gerek. Üflenecek ruh nelerden mürekkep olacak? Burada Said Nursi’ye müracaat edebiliriz. Çünkü cumhuriyetin şekli unsurlarına bakarak onun bu haliyle eksik olduğunu ilk söyleyenlerden biri de Nursi’dir. O, ruhsuz cumhuriyeti ‘’manasız isim ve resimden ibaret’’ şeklinde tasvir eder. Nursi, cumhuriyetin eksikliğini belirtmekle yetinmez, ona ruh olacak değerleri de adalet, meşveret ve hürriyet diye sıralar. Nursi’nin gündeme getirdiği bu değerler de eklendiğinde artık golem insana dönüşecek, cumhuriyet şekli ve şemaili ile belirecek, medine-i fazıla yolculuğuna hazır hale gelmiş olacaktır. Seçim ve giydirilen demokratik libas cumhuriyetin dış bükeyini oluşturmaktadır. Bu yazıda odak noktası yaptığımız adalet, meşveret ve hürriyet ise cumhuriyetin iç bükeyini, bir başka tabir ile cumhuriyetin ruhunu teşkil etmektedirler.¹”

 “Ruhsuz Cumhuriyet” ifadesini kullanmak istemiyorum. Bu hem çok ağır, hem de moral bozucu olur. Morale en çok ihtiyaç duyduğumuz dönemde konulara olumlu yaklaşmalıyız. Gerçek olan da budur veya bu olmalıdır. Hamd olsun Türkiye Cumhuriyeti, yabancıların ve yancılarla işbirliği içinde olanların dediği gibi diplerde değildir. En kısa zamanda, hak ettiği çağdaş uygarlık düzeyinin üstüne çıkacaktır. Yeter ki buna yürekten inanılsın ve gereği yapılsın. Tabii burada uzmanlarımız devreye girmeli ve ellerini taşın altına koymalıdır. Bu arada biz de elimizden geleni yapmayı bir görev bilmeliyiz. Hukuk, ekonomi, eğitim ve yönetim vb. konularında biliyorsak kendi fikirlerimizi, bilmiyorsak üstatların fikirlerini anlaşılabilir biçimde vermeyi halkımızdan esirgemeyelim.

İşte iki alıntı daha:

“İnancımıza göre bu nitelikteki bir kurallar yığınına “hukuk” adı verilemez. Bilindiği gibi hukuk, hakkın çoğulu; hak, haksızlığın karşıtıdır. Hukukun temelinde “hak” yatar. İnsana, onun yaratıcı gücüne, emeğine değer vermeyen, insan hak ve özgürlüklerine saygı göstermeyen bir kurallar yığınına “hukuk” adının verilmesi bir çelişkidir. Yasaların “haklı” olmalarının önkoşulu, insan haklarına ve ahlâk kurallarına saygılı olmalıdır.

“Yasaları idare eden yasalar da vardır. Bu da insan hakları ve ahlâk kurallarıdır”  “Hukukun bütün tarifleri eksiktir. Doğrusu şudur: Hukuk, insanlıktır.²”

*

“Demokrasi kavramını temel içeriğinden ve hedefinden uzaklaştırma çabalan böyle bir yaklaşımı daha da zorunlu hale getiriyor. Demokrasinin temelinde gelir dağılımının, ulusal gelirden emek ve sermayenin aldığı pay oranlarının bulunduğu unutulmuş görünüyor. İşçinin, emekçinin, memur ve sözleşmeli personelin ulusal gelirden aldığı ve alacağı paya genişleme olanakları sağlayan yasal düzenlemeler demokratikleşmede önemli adımlar sayılabilir. Düşünce ve örgütlenme özgürlüğü, toplantı ve gösteri yürüyüşleri hakkı, grev ve toplu sözleşme hakkı vb. özgürlükler bu gelişmede kilometre taşlarıdır. İnsanoğlu tarih boyunca bu amaçlarla, sözü edilen ve insan hakları denilen haklar için mücadele veregelmiştir. Bu açıdan insan hakları mücadelesi temelde emeğin hakkını alma mücadelesi olarak nitelenebilir.”

Bu iki alıntının yıllar önce yayınlanan yazılardan alındığı düşünülürse bizde demokrasinin kuruluşundan beri sancı çektiği anlaşılır. Çok uzun zaman geçti; artık nur topu gibi bir demokrasi beklemek hakkımız. Tabii onu da sağlıklı büyütmek görevimiz.

Sabahattin Gencal,

Çekmeköy-İstanbul, 26. 04. 2023

_____________________

1. Nimet DEMİR, Cumhuriyetin ruhu adalet, meşveret ve hürriyettir, Yeni Asya, 25 Nisan 2023, https://www.yeniasya.com.tr/nimet-demir/cumhuriyetin-ruhu-adalet-mesveret-ve-hurriyettir_581211

2. F. Erem (Ceza Hukukunda Hümanist Doktrin, s: 36;  F. Erem (Olağan Dışı Yargılamalar s: 18

3.Halit Çelenk, Hukuksuz Demokrasi, Dördüncü Baskı: Çağdaş Yayınları, Kasım 1994, İnternet Edisyonu: Ocak 2014

file:///C:/Users/PC/Desktop/DEMOKRAS%C4%B0/halit-celenk-hukuksuz-demokrasi.pdf

 

 

Demokrasi Karnemiz

 

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve 

Çocuk Bayramımız kutlu olsun. 

(Sabahattin Gencal)

*****

“İki günü birbirine eşit geçen aldanmıştır, zarardadır.” Hadis-i şerifini meslek ve özel hayatımızda ilke edindik. Bu ilkemizi sözle olduğu kadar uygulamalarımızla da öğrencilerimize ve arkadaşlarımıza iletmeye çalıştık. İnşallah bu yoldaki çabalarımız son nefesimize kadar devam edecektir.

Her gün bir önceki günden daha iyi olma ilkesi sadece bireylerin değil kurum ve kuruluşların, daha çok da devletin de bir ilkesi olmalıdır. Devletimize ve milletimize Allah (cc) zeval vermesin. Devletimizin her an kötüye ve geriye değil iyiye ve ileriye doğru gittiğini görmek tüm yurttaşlarımızı memnun edeceği gibi bir toplumsal pozitif sinerji yaratacaktır. Toplumsal pozitif sinerji de devletin daha ileri gitmesini sağlayacaktır. Devlet ileri giderse kalkınma, refah ve mutluluk düzeyi gelişecektir. Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti çağdaş uygarlık düzeyinin üstüne çıkacaktır.

Üzülerek belirtelim ki Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaş uygarlık düzeyinin üstüne çıkmasını istemeyen devletler, terörist gruplar, sömürücüler, şunlar bunlar bulunabilir. Bunlar içerideki işbirlikçileriyle her türlü ayrılık tohumları ekebilir, kutuplara ayırabilir, gerginlik, bıkkınlık vb. moralsizlikleri körükleyebilirler. Bu arada, Allah (cc) göstermesin Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi’ndeki durumlarla da karşılaşılabilir.  Bunun için ilk görevimizi hiçbir zaman unutmamalıyız.

Aslında böyle bir uyarı yapmama gerek de yoktu. Çünkü inanıyoruz ki her bir yurttaşımız en az bizim kadar yurt severdir, en az bizim kadar barışseverdir. En az bizim kadar sakinliği, huzuru, mutluğu vb. sevendir. Yine, her bir yurttaşımız en az bizim kadar önyargıları olmayan,  aklını işletebilen, öngörülü, erdemli ve insan onuruna değer verendir...  O halde bu yazıyı niye yazıyorum?

(Bilen bilir ki) Ben odamdan çıkamıyorum. Televizyon, internet ve kitaplarımla baş başayım. Bugün arşivimi karıştırırken, maalesef iyi şeyler okumadım. Yurt dışından bize karne veriyorlar. Öyle karneler ki atalarımıza göstermeye utanacak kadar zayıflarla dolu. Ee, şimdi bu karneyi ne yapalım? Gizleyelim mi, zayıfları çamaşır suyuyla silip pekiyi yapalım mı,  veya sahte bir karne uyduralım mı? Yoksa gerçeği kabul edip “kendimize mi gelelim.”

Bu arada uzmanlarımıza görevler düşmektedir. Önce bu raporları hazırlayanların hiç de iyi niyetli olmadıklarını, gerçekleri çarpıttıklarını açıklayabilirlerse açıklasınlar; sonra da bizim gerçek notumuzu “Dost acı söyler.” diyerek, notlarımızı nasıl düzelteceğimizi de ekleyerek yüzümüze yüzümüze söyleseler. Evet, uzmanlarımız sağ olsunlar yazıyorlar, çiziyorlar; ama çoğunluğumuz okuyamıyoruz. Onun için yüzümüze yüzümüze, dedim.

Her şeyi uzmanlarımıza havale ediyoruz. Uzmanlara başvurmak elbette ki doğrudur. Ancak biz de kafa yormalı değil miyiz? Oh ne güzel bizim yerimize hep başkaları düşünsün. Biz de peşlerinden sürüklenelim. Olur mu bu? Olmaz tabii diyorsak aşağıdaki konularda kendi devletimize karne notu verelim. (Pekiyi, iyi, Orta, Zayıf, Pekzayıf)

Türkiye’nin Demokrasi   ...

Türkiye’deki Özgürlük   ...

Türkiye’nin İslami Endeks’teki yeri   ...

Temizlik   ...

Halve gidiş   ...

...

Şimdi  de dipnottaki yazılara bakarak karşılaştırma yapalım.

 Böyle karşılaştırmalı çalışmak, hele insanın insan olarak kalması ve gelişmesi için olmazsa olmaz değerlerle ilgili konularla haşır neşir olmak zor gelmemeli bize. Bir de şu var: Bazen düşmanların tespitleri uykudan uyanmamız için yararlı olabilir.

Karnemizi düzeltmek umuduyla.

Sabahattin Gencal,

Çekmeköy-İstanbul, 23. 04. 2023

________________________________

Türkiye Demokrasi Endeksinde Sınıfta Kaldı 

İngiltere merkezli  Economist Intelligence Unit (EIU) tarafından yapılan Demokrasi Endeksinin son  raporunda; küresel sıralamalardaki değişiklikler açıklanmaktadır.

EIU, Türkiye’yi Batı Avrupa’daki tek “melez rejim” olarak sınıflandırmıştır. Afganistan 0,32 puanla son, Norveç 9,88 puanla birinci sıradadır. Türkiye; seçim süreci ve çoğulculuk için 10 üzerinden 3,5, hükümetin işleyişi için 5,0, siyasi katılım için 5,56, demokratik siyasal kültür için 5,63 ve sivil özgürlükler için 2,06  puan almıştır. 2006 yılından bu yana yayınlanan raporda Türkiye 5,76 puanla 2012 yılında en yüksek rakamına ulaşmıştı. Türkiye’nin puanı 2017 yılına kadar 5’in üzerindeydi.

Türkiye, 2022 yılında 167 ülke arasında 103’ncü sırada yer alarak sınıfta kalmıştır. 10 puan üzerinden yapılan değerlendirmede Norveç 9,81 puan ile listenin zirvesindedir.  Yunanistan ise   “en kayda değer genel iyileşmeyi” gerçekleştirmiştir. Afganistan 0,32 puanla sonuncu  sıradadır.

Demokrasi Endeksi’nin  değerlendirmesine göre küresel demokrasinin uzun süredir devam eden düşüşü 2022 yılında  durmuştur.  Anket, 167 ülkedeki demokrasi durumunu en fazla on puan alan beş  kritere göre derecelendirmektedir:

·                     Seçim süreci ve çoğulculuk,

·                     Hükümetin işleyişi,

·                     Siyasi katılım,

·                     Demokratik siyasi kültür,

·                     Sivil özgürlükler.

Endekste yer alan  ülkeler, ‘tam demokrasi’, ‘kusurlu demokrasi’, ‘hibrit (karışık/melez) rejim’ ve ‘otoriter rejim’ olarak dört kategoriye  ayrılmıştır. Endekste ,”Türkiye’nin demokratik değerleri aşınmaya devam ediyor” başlığı atılmış ve şu değerlendirmede bulunulmuştur: “Ülke, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde son on yılda puanında ciddi bir düşüş yaşadı. Seçimler  özgür ve adil  olmayıp,  medya sansüre tabi, hukukun üstünlüğü zayıf ve yolsuzluk yaygın.”

 Freedom in The World 2022’ye göre de Türkiye özgür olmayan ülkeler kategorisindedir.

Sadık Rıdvan Karluk, Türkiye Demokrasi Endeksinde Sınıfta Kaldı, MİSAK- Millî Strateji Araştırma Kurulu-SİYASET-TARİH, 09.03.2023

https://millidusunce.com/misak/turkiye-demokrasi-endeksinde-sinifta-kaldi/

*

Özgürlük Karnemiz

Washington merkezli düşünce kuruluşu Freedom House, dünya genelindeki siyasi haklar ve sivil özgürlükler üzerine yıllık raporunu 9 Mart’ta yayımlamıştır. Raporda, 2018’de statüsü “Kısmen Özgür Ülke” kategorisinden “Özgür Olmayan Ülke” kategorisine düşürülen Türkiye, “Özgür Olmayan Ülke” olarak sınıflandırılmıştır.

Sadık Rıdvan Karluk, MİSAK- Millî Strateji Araştırma Kurulu-Genel-Freedom House’a Göre Özgürlük Karnemiz, 22.03.2023

 https://millidusunce.com/misak/freedom-housea-gore-ozgurluk-karnemiz/

*

Türkiye’nin İslami Endeks’teki yeri nedir? 

ABD’deki George Washington Üniversitesi’nden İran kökenli Scheherazade S. Rehman ve Hossein Askari adlı iki akademisyen 2010 yılında ekonomi, hukuk ve yönetim sorunları, insan hakları, siyasi haklar ve uluslararası ilişkilerde İslami ilkelere uygunluk ilkelerini esas alarak, Kuran’dan ve güvenilir hadis kitaplarından yararlanarak Ekonomik İslamilik Endeksi (Economic Islamicity Index) adıyla bir endeks geliştirmişlerdir. (https://hossein-askari.com/wordpress/wp-content/uploads/islamicity-index.pdf) Ekonomik İslamilik (EI²) Endeksi, kendini Müslüman kabul eden ülkelerin izledikleri politikaları, başarıları ve İslami ekonomik ilkelerle ilgili uygulamalarını sıralamıştır

.İslami kriterlere en fazla uygun devlet yapısına sahip olan Müslüman ülke 45’nci sıradaki Birleşik Arap Emirlikleri’dir. Bu ülkeyi sırasıyla Arnavutluk (46), Malezya (47), Katar (48), Umman (61), Endonezya (64), Kuveyt (66), Bahreyn (70), Ürdün (80), Senegal (83), Suudi Arabistan (85), Tunus 86), Kırgızistan (93), Fas (94) ve Türkiye (95) izlemektedir. Türkiye’nin altındaki 21 ülkenin  tamamı İslam ülkesidir. (Tablo: 3)

İlk onda yer alan ülkelerin sahip olduğu kişi başı gelir ile endekste  ilk sıralarda yer almaları, İslami ilkeler ile ekonomik zenginlik ve adalet arasındaki güçlü  bir ilişkinin var olduğunu göstermektedir.

Kişi başına geliri yüksek olan Müslüman olmayan ülkeler üst sıralarda yer alırken, kişi başı geliri yüksek, ancak gelir dağılımı kötü olan Müslüman ülke 45’ncidir.  Bunun anlamı şudur: Yüksek kişi başı gelir sadece bir kriterdir. Eğer ülkede adil olmayan gelir dağılımı varsa, gelirin yüksek olmasının bir anlamı bulunmamaktadır.

Sadık Rıdvan Karluk, Türkiye’nin İslami Endeks’teki yeri nedir?,  MİSAK- Millî Strateji Araştırma Kurulu DİN, Tarih: 06.06.2019

https://millidusunce.com/misak/turkiyenin-islami-endeksteki-yeri-nedir/

*

 Batı Avrupa’da “Melez Rejim” Olan Tek Ülke Türkiye

İngiltere merkezli Economist dergisinin araştırma ve analiz birimi “Unit Economist Intelligence” (EIU), 2022 yılının demokratik ve antidemokratik ülkelerini yayınladı. 2022 yılını kapsayan demokrasi raporunda, 167 ülke arasında, Norveç ilk sırada yer alırken “hibrit rejim“ diye tanımlanan Türkiye 103’ncü sıradadır.

Raporda, her ülke en fazla 10 puan alabiliyor. Puanlama,  seçim süreci ve çoğulculuk, hükümet işleyişi, siyasal katılım, demokratik siyasal kültür ve sivil özgürlükler gibi beş başlık üzerinden yapılmaktadır. Ülkeler aldıkları puanlara göre “tam demokrasi,” “kusurlu demokrasi,” “hibrit (melez) rejim” ve “otoriter rejim” olarak sınıflandırılmaktadır. Türkiye 10 üzerinden 4.35 puan alarak “hibrit rejim” olarak tanımlanmıştır.

Batı Afrika ülkesi Gambiya, 4.47 puanla Türkiye’nin bir basamak üzerinde 102’inci sıradadır

Türkiye, bölgedeki  “hibrit rejim“e sahip tek ülkedir.   Rapora göre Türkiye’de demokrasi ciddi şekilde sınırlanmıştır. Seçimler özgür ve adil değildir, medya sansüre tabidir,  hukukun üstünlüğü zayıf, yolsuzluk yaygındır.  

Sadık Rıdvan Karluk, Batı Avrupa’da “Melez Rejim” Olan Tek Ülke Türkiye, MİSAK- Millî Strateji Araştırma Kurulu, Siyaset-Tarih,  11.04.2023

https://millidusunce.com/misak/bati-avrupada-melez-rejim-olan-tek-ulke-turkiye/