Edebî Sanatlar
Arkaizm
Arkaizm dilin, artık kullanılmaz
olmuş eski sözcükleri, deyimleri ya da eski söz dizimine özgü biçimlerini
anlatımda kullanma sanatıdır. (bkz. Aşnılık. Eskilik. Çağaşım)
Arkaizm, edebiyatın dışında belli bir jargon kullanılan
alanlarda da (hukuk gibi) tercih edilir.
Başka tanımlar:
Bir dilin eskimiş sözcüklerini ya da cümle kuruluşlarını
kullanarak edebi eser yaratma. Bu eserlere arkaik denir.
Arkaizm bir anlatıda dilden
kaybolmuş ya da geçerliliğini yitirmiş sözcüklere ya da sözdizimlerine yer
verme sanatı.
Arkaizm: Fransızca
archaïsme kelimesinden dilimize girmiştir. Bir dilin, artık kullanılmayan eski sözcüklerini deyimlerini ya da eski söz dizimine özgü
biçimleri kullanma sanatıdır. TDK Sözlüğünde
“Kullanıldığı çağdan daha eski
bir çağa ait biçimin, yapının özelliği” olarak
tarif edilmiştir. “Konuşulan ve yazılan dilde, kullanımdan düşmüş olan
eski söz ve deyim”.
Eski çağlara ait olan artık kullanımdan düşümüş kelime, deyim ve söz gruplarını bir yazıda
kullanmak olarak da tarif edilebilir. Bu tip yazıların kullanıldığı yazılara
arkaik eser, bu tip kelimelere de arkakik kelime denir.
Tüm sanat dalları için geçerli olan arkaizm sözcüğü, sanatta
varılan olgunluk aşamasından sonra, o sanat dalının erken dönemlerine bir dönüş
çabasında bulunmak anlamına gelir.
Arkaizm Sanatına Örnekler:
şimdi yerine imdi
bilgisayar yerine kompütür
pantolon yerine pantol
yabancı başkaları yerine yâd
cehennem yerin tamu
asker yerine çeri
düşman yerine yağı
hayat yerine beng demek gibi
================
Kaynaklar:
http://sanatsozlugum.blogspot.com.tr/2011/08/arkaizm.html
http://www.edebiyadvesanatakademisi.com/yazi/1963-arkaizm
http://www.dersimiz.com/terimler-sozlugu/Arkaizm-Nedir-1368.html#.VcD4nPPtmko
https://tr.wikipedia.org/wiki/Arkaizm_(edebiyat)