Edebî Sanatlar
Harf
ve Yazıya Bağlı Hünerler
Palindrom (Dönüşük Sözcükler)
Türk
Dilinde Palindromlar
Palindromlar
düzden ve tersten bakıldığında aynı şekilde okunur ve bir kelime, deyim, sayı ya
da cümle olabilir. Ayrıca kelimeler arasındaki noktalama işaretleri ve
boşlukların ayarlaması da genellikle uygundur. Her iki yönden de aynı okunma
özelliği olan palindromlar bir kelime oyunu olmanın yanı sıra bir dil ürünü
olarak da dikkati çeker ve oluşumu bakımından çeşitli alt başlıklara ayrılır.
...
Baş aşağı çevrildiğinde, bir
aynadan yansıtıldığında ya da cam gibi saydam bir cisme yazılıp arkadan
bakıldığında okunabilen palindromlar; dil için bir nevi kelime oyunu olarak da
düşünülebilir. Bu yüzden de baştan veya sondan okunduğunda değeri değişmeyen
sayı, kelime ya da cümlelere palindrom adı verilir.
Sözcük, 17. yüzyılda Yunanca palίn (‘tekrar, yeniden’) ve
drom (‘dönmek’ Sanskritçe: drάmati) sözcüklerinin birleşmesiyle oluşan
palίndromos (Onions, 1978: 643) sözcüğünden gelir.
Palindromlara örnek olarak “12321” sayısı, “21 Aralık 2002
günü saat akşam dokuzu on iki geçe (21.12.2002 21.12)” ifadesi, “küçük”
kelimesi veya “Ey Edip Adana’da pide ye!” cümlesi gösterilebilir.
...
Bir sayı, bir beste, bir fotoğraf, bir hece, bir kelime, bir
deyim ya da bir cümle şeklinde olan palindromlar dil için düşünüldüğünde bir
kelime oyunu sayılabilir ve pek çok dilde olduğu gibi Türkçede de örneklerine
rastlanır. Biçim bakımından ele alındığında ses ses, hece hece ya da kelime
kelime 22 oluşturulan palindromların düzden ve tersten aynı ifadeyi ortaya
koyduğu; bu ifadelerin bazen anlamlı cümleler, bazen de anlamsız kelime
yığınları meydana getirdiği görülmektedir.
Yapılış yönünden “birebir eşlemeli” ya da “eklemeli” olarak
görülen palindromlarda esas unsur; palindrom bir bütün olarak anlamlı bir cümle
ya da bir kelime olmasa bile, fonetik olarak düzden ve tersten aynı ses
değerlerini vermesidir.
...
Hüseyin Yıldız
http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20DILI/huseyin_yildiz_palindromlar.pdf
*
Palindrom, tersten okunuşu da aynı olan cümle, sözcük ve sayılara
denilmektedir.
Hem birinci (sol üst köşeden sağ alt köşeye doğru), hem de
ikinci (sağ üst köşeden sol alt köşeye doğru) köşegenine göre bakışımlı bir
palindromik harf kutusu
Örnekler:
Palindromik
sayılar:
·
101
·
111
·
121
·
212
·
323
·
6336
·
54245
·
623326
·
7895987
·
42699624
·
536754457635
·
98765432100123456789
·
98778855231222213255887789
Palindromik
Türkçe sözcükler:
·
Aba
·
Ada
·
Ağa
·
Ala
·
Âmâ
·
Ana
·
Ara
·
Âsâ
·
Ata
·
Aya
·
Âzâ
·
Ebe
·
Ece
·
Efe
·
Elle
·
İki
·
İri
·
İyi
·
Kabak
·
Kaçak
·
Kak
·
Kavak
·
Kayak
·
Kazak
·
Kek
·
Kelek
·
Kıllık
·
Kılık
·
Kırık
·
Kısık
·
Kulluk
·
Küçük
·
Kütük
·
Küllük
·
Lâl
·
Makam
·
Mamam
·
Mum
·
Nacican
·
Nalan
·
Nazan
·
Neden
·
Niçin
·
Radar
·
Ses
·
Sis
·
Sos
·
Sus
·
Süs
·
Talat
·
Tat
·
Ütü
Palindromik
Türkçe cümleler:
·
Anastas mum satsana.
·
İlaç iç Ali.
·
Ey Edip Adana'da pide ye.
·
Ey Nihat Adana'da tahin
ye.
·
Ara piller eder elli
para.
·
Para hazır ama Rıza
harap.
·
En iyi meşe beşe mi yine?
·
Ayla'da mı madalya?
·
Al kazık çak karaya
kayarak kaç kızakla.
·
Mağara daha dar ağam.
·
Aç raporunu koy, okunur o
parça.
·
Rıza, Haluk okula hazır.
Palindromik
Türkçe şiir:
Sanma şahım / herkesi sen / sadıkane / yâr
olur
Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol /
ağyâr olur
Sâdıkâne / belki ol / âlemde bir / serdâr olur
Yâr olur / ağyâr olur / serdâr olur / dildâr
olur
Yavuz Sultan Selim
Yukarıdaki şiir, sözcük öbeği palindromu yapısına
uymaktadır. Bu şiirde ayrılmış her bir bölüme bir sayı verelim. Bu durumda şiir
1 / 2 / 3 / 4
2 / 5 / 6 / 7
3 / 6 / 8 / 9
4 / 7 / 9 / 10
düzenine girer.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Palindrom
*
Palindrom; baştan ve sondan okunduğunda değeri
değişmeyen sayılardır
Örnekler
Dönüşük Sözcükler
ANASTAS MUM SATSANA
1*1 = 1
EY EDİP ADANADA PİDE YE
11*11 = 121
TALAT ATTAN ATLA
111*111 = 12321
KABAK, KÜÇÜK
1111*1111 = 1234321
EFE, ANISINA
11111*11111 = 123454321
TALAT, AD
111111*111111 = 12345654321
ÜMMÜ, İKİ 1881
http://www.mynet.com/trend/cevaplar/sorular-cevaplar/palindrom-bastan-ve-sondan-okundugunda-degeri-degismeyen-sayilardirorneklerd/6455308